Ένα ακόμη ουσιαστικό εγχείρημα εκσυγχρονισμού της Δικαιοσύνης, η ψηφιακή πλατφόρμα δημοσίευσης των διαθηκών diathikes.gr παρουσιάστηκε σήμερα στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, παρουσία του Υπουργού Δικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη, του Υφυπουργού Δικαιοσύνης, Ιωάννη Μπούγα, του Προέδρου της Τριμελούς Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών, Εφέτη, Χριστόφορου Λινού και της προέδρου του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου (ΣΣΕΑΠΑΔ) Ελένης Κοντογιώργου.
Η δημοσίευση των διαθηκών - ιδιόχειρων, μυστικών και δημόσιων - θα γίνεται από την 1η Νοεμβρίου 2025 μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας diathikes.gr, την οποία θα διαχειρίζεται ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς-Αιγαίου και Δωδεκανήσου, εποπτευόμενος από το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης ανέφερε σχετικά:
«Η λειτουργία της πλατφόρμας αναμένεται να επιφέρει πολλαπλά οφέλη για τους δικαστικούς λειτουργούς, τους δικαστικούς υπαλλήλους, τους συμβολαιογράφους και κυρίως για τους πολίτες.
Η αφαίρεση 60-70 χιλιάδων υποθέσεων από τα δικαστήρια της χώρας σημαίνει απαλλαγή ενός σημαντικού αριθμού δικαστών που ασχολούνται με αυτές. Σημαίνει επίσης απαλλαγή ενός σημαντικού αριθμού δικαστικών υπαλλήλων που ασχολούνται με την διεκπεραίωση των υποθέσεων αυτών όπως επίσης και απαλλαγή ενός άλλου σημαντικού αριθμού δικαστικών υπαλλήλων που ασχολούνται με την έκδοση των πιστοποιητικών. Αυτά έχουμε μια τεράστια ωφέλεια όσον αφορά τους δικαστές, οι οποίοι απαλλάσσονται και τους δικαστικούς γραμματείς. Έχουμε, όμως, μια μεγαλύτερη ωφέλεια, η οποία αφορά στην εξυπηρέτηση των πολιτών όταν από 400 ημέρες που κάνουν σήμερα για να εξυπηρετηθούν στα δικαστήρια θα χρειάζονται μόνο 3 ή 7 το πολύ ημέρες».
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης ευχαρίστησε τους Έλληνες συμβολαιογράφους, διότι, όπως σημείωσε «είχαν αυτή την εξαιρετικά πρωτότυπη ιδέα να γίνει αυτή η αλλαγή και συνέβαλαν αποφασιστικά να δημιουργηθεί η σχετική πλατφόρμα. Δηλαδή, να οργανωθεί η διαδικασία μέσα από την οποία θα εξελίσσεται η δημοσίευση των διαθηκών πλέον και η έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών».
Αναφορικά με τις εκκρεμείς διαθήκες ο κ. Φλωρίδης, τόνισε:
«Ο νόμος που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η Νοέμβριου προβλέπει ότι στο σύστημα αυτό θα εισέρχονται υποθέσεις που αφορούν θανάτους που θα επισυμβούν μετά την 1η Νοέμβριου. Για εκείνες, που είτε εκκρεμούν στα δικαστήρια, δηλαδή που έχουν προσδιοριστεί, είτε δεν εκκρεμούν στα δικαστήρια, αλλά οι διαθήκες έχουν κρατηθεί προκειμένου να χρησιμοποιήσουν το καινούριο σύστημα, θα υπάρξει εντός Νοεμβρίου νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα ρυθμίσουμε όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις, έτσι ώστε το σύστημα να λειτουργεί ενιαία».
Ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης, Ιωάννης Μπούγας αναφέρθηκε στα σημαντικά οφέλη από τη λειτουργία της ψηφιακής πλατφόρμας δημοσίευσης των διαθηκών: «Στο Πρωτοδικείο Αθηνών η δημοσίευση διαθηκών λαμβάνει χώρα καθημερινά. Ήδη το 2025 έχουν δημοσιευθεί 10.089 διαθήκες. Μάλιστα, για την εν λόγω διαδικασία απασχολούνται 100 Δικαστές και 12 δικαστικοί υπάλληλοι στο Τμήμα Κατάθεσης και Δημοσίευσης Διαθηκών. Αντιστοίχως, στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης απασχολούνται 59 Δικαστές και 11 δικαστικοί υπάλληλοι, ενώ στο Πρωτοδικείο Πειραιώς απασχολούνται 29 Δικαστές και 1 δικαστικός υπάλληλος.
Με τη νέα ρύθμιση και τη λειτουργία της πλατφόρμας, επιτυγχάνουμε την αποφόρτιση Δικαστών και δικαστικών υπαλλήλων από αυτή τη διαδικασία, προκειμένου να επικεντρωθούν στις υπόλοιπες υποθέσεις. Ταυτόχρονα περιορίζονται οι χρονοβόρες διαδικασίες, οι μετακινήσεις και η ταλαιπωρία των πολιτών.
Σήμερα, κατά μέσο όρο στο Πρωτοδικείο Αθηνών για τη δημοσίευση διαθήκης απαιτούνται περίπου 330 ημέρες. Αντιστοίχως, στο Πρωτοδικείο Πειραιώς απαιτούνται 450 ημέρες, ενώ στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης 6 ημέρες. Από την 1η Νοεμβρίου, πλέον και για θανάτους που επισυμβούν από την ημερομηνία αυτή, οι διαθήκες θα δημοσιεύονται ηλεκτρονικά από τους συμβολαιογράφους ακόμη και την ίδια ημέρα με την κατάθεση της αίτησης και το πολύ εντός 7 ημερών».
Ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης, κλείνοντας την ομιλία του τόνισε: «Καθίσταται, επομένως, ευχερής στον πολίτη η πρόσβαση στο μητρώο για την αναζήτηση διαθήκης, καθώς και ο έλεγχος σε πανελλαδικό επίπεδο περί ύπαρξης ή μη διαθήκης κατατεθειμένης σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο. Πρόκειται για την πρώτη ψηφιακά ολοκληρωμένη διαδικασία στη Δικαιοσύνη και θα έλεγα, ότι έχει μια ιστορική αξία. Αξιοποιούμε την τεχνολογία, απλοποιούμε και επιταχύνουμε τις διαδικασίες, αλλά κυρίως φέρνουμε τη Δικαιοσύνη κοντά στον πολίτη».
Ενημερωτικό Σημείωμα:
ΓΕΝΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ ΔΙΑΘΗΚΩΝ (έναρξη λειτουργίας 1-11-2025)
Από την 1η Νοεμβρίου 2025 το Υπουργείο Δικαιοσύνης, σε συνεργασία με τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο, θα παρέχει τη δυνατότητα άμεσης δημοσίευσης των διαθηκών μέσω της πλατφόρμας diathikes.gr, οδηγώντας τη Δικαιοσύνη ένα βήμα πιο κοντά στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της προς όφελος των πολιτών.
Εβδομήντα ένα (71) χρόνια μετά την αρχική νομοθέτηση του «Μητρώου Αδημοσίευτων Διαθηκών», δημιουργείται για πρώτη φορά ηλεκτρονικό μητρώο για ιδιόχειρες διαθήκες. Η δημοσίευση των διαθηκών - ιδιόχειρων, μυστικών και δημόσιων - θα γίνεται πλέον μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας diathikes.gr , την οποία θα διαχειρίζεται ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς-Αιγαίου και Δωδεκανήσου, εποπτευόμενος από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 5221/2025 (ΦΕΚ Α΄133/28-7-2025).
Αξίζει να σημειωθεί ότι, μετά την ψήφιση του Νομοθετικού Διατάγματος 3082|1954, στο οποίο προβλεπόταν η σύσταση του εν λόγω Μητρώου, και για εβδομήντα ένα (71) χρόνια, απαγορευόταν η σύνταξη πράξης αποδοχής κληρονομιάς χωρίς την προσκόμιση πιστοποιητικού περί ύπαρξης η μή κατατεθειμένης διαθήκης.
Το Γενικό Μητρώο Διαθηκών πλέον αποτελείται από δύο τμήματα:
Α΄ τμήμα
Περιλαμβάνει:
- Τις κατατεθειμένες σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο ιδιόγραφες διαθήκες
- Τις μυστικές και δημόσιες διαθήκες
- Τις πράξεις ανάκλησης διαθηκών
Β΄ τμήμα
Περιλαμβάνει:
- Τις πράξεις δημοσίευσης των διαθηκών
- Τα αντίγραφα των πρακτικών δημοσίευσης διαθηκών από πρόξενο ή αλλοδαπή αρχή τις πράξεις κήρυξης ιδιόγραφων διαθηκών ως κυριών.
Η ιδιόγραφη διαθήκη κηρύσσεται κυρία (γνήσια) από τον συμβολαιογράφο, εφ’ όσον ζητηθεί, παρουσία μαρτύρων και με παράσταση δικηγόρου, εκτός αν ο τιμώμενος είναι «εξωτικός», οπότε απαιτείται επί πλέον γραφολογική πραγματογνωμοσύνη.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΟ
Με την έναρξη της λειτουργίας του ηλεκτρονικού Γενικού Μητρώου Διαθηκών:
- Καθίσταται ευχερής στον πολίτη ο έλεγχος πανελλαδικά περί ύπαρξης ή μη
διαθήκης κατατεθειμένης σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο.
- Η νέα ψηφιακή πύλη diathikes.gr παρέχει στους πολίτες άμεση και ασφαλή
πρόσβαση (τηρουμένων των κανόνων του GDPR) στο μητρώο για την
αναζήτηση διαθήκης.
- Η βεβαίωση περί ύπαρξης ή μη διαθήκης εκδίδεται άμεσα, εντός της ίδιας ημέρας, εφόσον κατατεθεί κατά τις ημέρες και ώρες λειτουργίας του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου.
- Ελαχιστοποιείται ο χρόνος δημοσίευσης της διαθήκης. (Η δημοσίευση της διαθήκης μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον συμβολαιογράφο ακόμα και την ίδια ημέρα με την κατάθεση της αίτησης δημοσίευσης της διαθήκης, εφόσον προσκομισθεί η ληξιαρχική πράξη θανάτου).
- Ελαχιστοποιείται ο χρόνος έκδοσης του πρακτικού δημοσίευσης της διαθήκης
(εκδίδεται την ίδια ημέρα της δημοσίευσης).
- Ελαχιστοποιείται ο χρόνος κήρυξης ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας και
έκδοσης του αντίστοιχου πιστοποιητικού (εκτιμώμενος χρόνος το μέγιστο
πέντε εργάσιμες ημέρες).
- Αξιοποιείται από τον κληρονόμο άμεσα η κληρονομηθείσα περιουσία.
- Περιορίζεται ο αριθμός των «αμφίβολης γνησιότητας» ιδιόγραφων διαθηκών.
- Αποσυμφορούνται τα δικαστήρια.
- Επιτυγχάνεται άμεση σύνδεση του νέου Γενικού Μητρώου Διαθηκών με το
Ευρωπαϊκό Μητρώο Διαθηκών (ARERT) και καθίσταται ευχερής ο έλεγχος
περί ύπαρξης ή μη κατατεθειμένης διαθήκης συγκεκριμένου αποβιώσαντα σε
συμβολαιογράφο κράτους-μέλους της Ε.Ε.