Συνέντευξη του Υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ.
- Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες σας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης - φαίνεται να- είναι δυσανάλογες του χρόνου που βρίσκεστε στην ηγεσία του. Το ν/σ για τα προσωπικά δεδομένα ψηφίστηκε αρκούντως συναινετικά, δίνοντας ένα στίγμα καλών προθέσεων εκ μέρους του συνόλου σχεδόν των πτερύγων της Βουλής. Το περιμένατε;
Όλα τα νομοθετήματα που εισηγήθηκε το Υπουργείο Δικαιοσύνης απέσπασαν ευρύτερες συναινέσεις, που αποτυπώθηκαν σε πλειοψηφίες μεγαλύτερες από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας. Προφανώς, αυτό το συναινετικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε, δεν ήταν τυχαίο, αλλά ήρθε ως αποτέλεσμα της ωριμότητας των νομοθετικών μας παρεμβάσεων και της πληρότητας της νομοπαρασκευαστικής επεξεργασίας που είχε προηγηθεί από την κυβέρνησή μας, ενώ σε όλες τις φάσεις, από τη διαβούλευση μέχρι τη ψήφιση στην Ολομέλεια, ακολουθήσαμε πιστά τους κανόνες καλής νομοθέτησης. Δεν αφήσαμε έτσι χώρο στην αντιπολίτευση να αναπτύξει αχρείαστες αντιπαραθέσεις, που πληγώνουν το κύρος της νομοθετικής διαδικασίας. Στο ίδιο κλίμα ευρείας συναίνεσης θα κινηθούμε σε όλα τα νομοσχέδια, προκειμένου να δημιουργήσουμε μια νέα πολιτική κουλτούρα, η οποία υιοθετήθηκε από το πρώτο κιόλας νομοσχέδιο της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη για το επιτελικό κράτος.
- Αναλαμβάνοντας καθήκοντα δηλώσατε μεταξύ άλλων ότι η δικαιοσύνη «δεν είναι χώρος πολιτικών αντιπαραθέσεων». Ωστόσο είδαμε να κορυφώνεται η πολιτική αντιπαράθεση με αφορμή την εμπλοκή εισαγγελικών λειτουργών και πολιτικών σε μείζονες υποθέσεις, όπως της Novartis.
Η αντιπαράθεση είναι ένα ταγκό, που χρειάζονται δύο.
Ως κυβέρνηση έχουμε αποφασίσει να μην ρίξουμε νερό στον μύλο της πολιτικής αντιπαράθεσης, παρά το γεγονός ότι οι πρόσφατες αποκαλύψεις επιβεβαιώνουν την προσπάθεια εργαλειοποίησης της Δικαιοσύνης από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να πληγούν οι πολιτικοί της αντίπαλοι. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν θα ακολουθήσει τον ολισθηρό αυτό δρόμο για τους θεσμούς. Έχουμε αποφασίσει να μην εμπλακούμε με κανέναν τρόπο ούτε στις εργασίες της προανακριτικής επιτροπής, ούτε στις εσωτερικές έρευνες που διεξάγει η Δικαιοσύνη για πράξεις και παραλείψεις δικαστικών και εισαγγελικών Λειτουργών.
- Διαμεσολάβηση: σημαντική πρωτοβουλία και μεγαλόπνοος ο στόχος. Μιλάμε για μία σύντμηση του χρόνου, που είναι πραγματικά τεράστια. Δεδομένων των γνωστών «αγκυλώσεων» του ελληνικού συστήματος, τί πραγματικά μπορούμε να ελπίζουμε; Κι από την άλλη επιχειρείτε να καλλιεργήσετε μια κουλτούρα φιλικής-εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών. Είναι «ώριμος» ο μέσος Έλληνας;
Από το νέο θεσμό της Διαμεσολάβησης επιτυγχάνεται η ανάπτυξη μιας διαφορετικής φιλοσοφίας και νομικής κουλτούρας για τους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι από τις στατιστικές δείχνουν να είναι επιρρεπείς στην προσφυγή τους στη Δικαιοσύνη, για την επίλυση των διαφορών τους. Με το νέο πλαίσιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή, το οποίο εφαρμόζεται ήδη από τις 15 Ιανουαρίου του 2020 επιχειρείται να αλλάξει το πλαίσιο και να καθιερωθεί η προσπάθεια επίλυσης των αστικών διαφορών έξω από τις δικαστικές αίθουσες. Αυτός είναι πρωτίστως ο στόχος μας. Η μείωση της δικαστικής ύλης και η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων έρχεται ως παρεπόμενο. Ως ένα σημαντικό αποτέλεσμα που θα βοηθήσει στην επιτάχυνση της απονομής της Δικαιοσύνης για τις διαφορές εκείνες που δεν υπάρχει το κοινό έδαφος για την εξωδικαστική επίλυση.
Σχετικά με την ωριμότητα των Ελλήνων, σας λέω με βεβαιότητα πως ναι. Οι πολίτες είναι ώριμοι και είναι έτοιμοι να δεχθούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, αρκεί αυτές να απλοποιούν την καθημερινότητά τους και να τους απεμπλέκει από αγκυλώσεις και γρανάζια που τους κρατούσαν για χρόνια όμηρους σε αέναες δικαστικές διενέξεις. Τούτο δεν είναι απλά μια αυθαίρετη πεποίθηση. Αποδεικνύεται από τους αριθμούς, καθώς σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχω από τους συνεργάτες μου εκατοντάδες υποθέσεις έχουν ήδη υπαχθεί στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, ενώ ήδη έχουν συναφθεί οι πρώτοι εκτελεστοί τίτλοι, εξοικονομώντας χρήματα και χρόνο για τα εμπλεκόμενα μέρη που ακολούθησαν τη διαδικασία.
- Οι νέοι Ποινικοί Κώδικες αποτελούν πλέον μια νέα πραγματικότητα στο δικαιακό μας σύστημα. Εκτιμάτε πως ανταποκρίνονται επαρκώς στη σύγχρονη πραγματικότητα; Υπάρχει ενδεχόμενο βελτιώσεων ή γενικότερα διορθωτικών προσαρμογών; Ως Υπουργείο Δικαιοσύνης έχετε αποτιμήσει τα αποτελέσματα των αλλαγών του νέου Ποινικού Κώδικα ή είναι ακόμη νωρίς;
Το δικαιικό σύστημα σε ένα σύγχρονο Κράτος Δικαίου δεν είναι στατικό. Είναι ένα δυναμικό σύστημα, υπό την έννοια ότι εξελίσσεται και συμπληρώνεται διαρκώς, σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας. Υπό αυτή την έννοια, προφανώς, τόσο ο Ποινικός Κώδικας όσο και ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας είναι εργαλεία τα οποία υπόκεινται σε μια συνεχή αξιολόγηση των έννομων αποτελεσμάτων που παράγει η εφαρμογή τους. Είναι ωστόσο, πολύ νωρίς να προβούμε σε κριτική αξιολόγηση, λίγους μήνες μετά την εφαρμογή τους. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουμε, πως μετά την τροποποίηση των αμφιλεγόμενων διατάξεων που είχε εισηγηθεί η προηγούμενη κυβέρνηση και οδηγούσε σε πρόωρη αποφυλάκιση ειδεχθών εγκληματιών, ο νέος Ποινικός Κώδικας είναι, πλέον, ένα σύγχρονο εργαλείο στα χέρια των Δικαστικών και των Διωκτικών αρχών, που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ελληνικής κοινωνίας. Βεβαίως, η αξιολόγηση του νέου ΠΚ και του ΚΠΔ είναι απαραίτητη και θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της σχετικής ομάδας εργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης που θα συσταθεί τις επόμενες ημέρες.
- Κέντρα Φιλοξενίας Μεταναστών στην ενδοχώρα: έντονη η αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας. Την θεωρείτε εντελώς αδικαιολόγητη;
Αντιλαμβάνομαι πλήρως την αγωνία που εκφράζεται σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών για το ζήτημα των Κέντρων Φιλοξενίας Μεταναστών. Δεν σας κρύβω μάλιστα πως τις ανησυχίες αυτές τις προσλαμβάνω και από την ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Καρδίτσα. Είναι ώρα όμως, να υπερβούμε τις προκαταλήψεις για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης μεταναστών στην ενδοχώρα και να επιδείξουμε επιτέλους προς τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου την ίδια αλληλεγγύη που επιζητούμε από τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Άλλωστε, πρόκειται για κλειστά τύπου κέντρα, που δεν επηρεάζουν με κανέναν τρόπο τον κοινωνικό ιστό των περιοχών, στις οποίες θα δημιουργηθούν τα κέντρα αυτά, ενώ μετά τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, οι περιοχές αυτές θα μπορούν να αξιοποιούν ένα ταμείο 25 εκατομμυρίων ευρώ, από το οποίο θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν έργα υποδομής για τις τοπικές κοινωνίες.
- Μπορεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης να συμβάλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς;
Σαφώς. Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης μάλιστα προχωράμε με ταχύτητα για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Ήδη έχουν ψηφιστεί ρυθμίσεις για την υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση εγγράφων στα Διοικητικά Δικαστήρια και το Συμβούλιο της Επικρατείας, που εγγυώνται έτι περαιτέρω την ακεραιτότητα των δικογράφων. Παράλληλα, έχουμε ενεργοποιήσει νέες ηλεκτρονικές εφαρμογές για τους πολίτες οι οποίοι μπορούν ευκολότερα και ταχύτερα να εκδίδουν πιστοποιητικά όπως για κληρονομητήριο, διαθήκη ή για την άσκηση ένδικων μέσων. Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται η γραφειοκρατία και ο πολίτης εξυπηρετείται πιο άμεσα, λειτουργικά και με ασφάλεια, χωρίς να χρειάζεται να μεταβαίνει για την αίτηση στα Δικαστήρια.
- Τα ζητήματα τα οποία απασχόλησαν τον χώρο της δικαιοσύνης το τελευταίο διάστημα ήταν πάρα πολλά. Η αξιοπιστία, η αμεροληψία της Δικαιοσύνης τέθηκαν σε αμφισβήτηση, η εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι του θεσμού αυτού κλονίστηκε. Έχει αποκατασταθεί; Και σε ποιο βαθμό;
Οι επιλογές της νέας κυβέρνησης για την ηγεσία των Ανώτατων Δικαστηρίων με δικαστές και εισαγγελείς από την επετηρίδα, λειτουργούς εγνωσμένου κύρους, και με ισχυρά εχέγγυα ανεξαρτησίας, αποκατέστησαν στους κόλπους της Δικαιοσύνης την ηρεμία που είχε διαταραχθεί από την άμεση εμπλοκή της πρώην προέδρου του Αρείου Πάγου στο πρωθυπουργικό γραφείο του κ. Τσίπρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη δεν συναρτάται μόνο από τα πρόσωπα. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει επιπλέον η ποιότητα των δικαστικών αποφάσεων και ο χρόνος της απονομής της Δικαιοσύνης. Σε αυτούς τους τομείς κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διευκολύνουμε το έργο των ελλήνων Δικαστών, παρέχοντας όλα τα σύγχρονα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να κάνουν τη δουλειά τους.
- Νέος εκλογικός νόμος. Ενδεχομένως να απαιτηθούν διπλές εκλογές. Πότε βλέπετε κάλπες;
Εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Δυστυχώς, η ευκαιρία να απενεργοποιήσουμε τη νάρκη της απλής αναλογικής χάθηκε, εξαιτίας της ανωριμότητας της αντιπολίτευσης και της απίστευτης εμμονής του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα σύστημα που κινδυνεύει να βυθίσει τη χώρα στην πολιτική αστάθεια, διακινδυνεύοντας την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την πορεία της εθνικής μας οικονομίας. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται τις σκοπιμότητες και θα δώσουν την απάντησή τους με την ετυμηγορία τους τον Ιούλιο του 2023.
- Πολλά, παλιά και γνωστά τα προβλήματα των δικαστικών Μεγάρων στην Ηλεία. Οι σχέσεις σας με τον δικαστικό και νομικό κόσμο του Νομού ποιες είναι; Να περιμένουν κάποιες πρωτοβουλίες σας που βελτιώνουν και αναβαθμίζουν την καθημερινότητά τους, το έργο τους και την απονομή Δικαιοσύνης;
Η Ηλεία έχει το προνόμιο να διαθέτει στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας τρεις εξαιρετικούς νομικούς, τον Κώστα Τζαβάρα, τη Διονυσία Αυγερινοπούλου και τον Ανδρέα Νικολακόπουλο, με τους οποίους διατηρώ άριστες προσωπικές αλλά και πολιτικές σχέσεις. Έχω γνώση των κτηριακών προβλημάτων και επίγνωση της ευθύνης μας να επιλύσουμε τα προβλήματα που ταλαιπωρούν τον νομικό κόσμο του νομού. Σε αυτή τη κατεύθυνση, έχουμε πρόσφορα εργαλεία προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα των υποδομών της Δικαιοσύνης στη Δυτική Ελλάδα συνολικά, όπως το Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτηρίων και το πρόγραμμα συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα. Τόσο με τους Βουλευτές όσο και με τον Δικηγορικό Σύλλογο είμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία και διεξάγεται ένας ειλικρινής διάλογος, ο οποίος σύντομα θα καταλήξει σε επίσημες ανακοινώσεις από την πλευρά του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
- Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός ώστε οι δικαστικοί λειτουργοί να εργάζονται με αξιοπρέπεια και οι πολίτες να απολαμβάνουν υπηρεσίες που αντιστοιχούν στις προδιαγραφές μιας σύγχρονης και ευρωπαϊκής Πολιτείας;
Ο σχεδιασμός μας για τη βελτίωση των υποδομών σε αυτό ακριβώς στοχεύει. Παράλληλα, όμως, ήδη έχουμε εκπονήσει ένα τριετές σχέδιο δράσης για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών που θα επιτρέψει στους Έλληνες Δικαστές να κάνουν το έργο τους, απονέμοντας δικαιοσύνη για τους πολίτες και να πάψουν να παριστάνουν τους γραφειοκράτες του συστήματος. Παράλληλα, προωθούμε θεσμικές τομές στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας για την επιτάχυνση των -σήμερα- χαμηλών επιδόσεων στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης. Σύντομα, σε συνδυασμό με παράλληλες δράσεις που αφορούν τις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών για την αποσυμφόρηση του συστήματος.
- Είναι γνωστή η αγάπη σας για την ζωγραφική. Κάπου διάβασα ότι είστε συλλέκτης κόμικς και ότι θέλατε να γίνετε αστροναύτης; Γνωστή επίσης η αγάπη σας στα βινύλια και στα έργα τέχνης. Αυτό στα μάτια μου σας κάνει ξεχωριστό. Πως καταφέρνετε να τα συνδυάζετε και κυρίως πως προλαβαίνετε;
Δυστυχώς, ο ελεύθερος χρόνος που απομένει από την άσκηση των καθηκόντων μου είναι ελάχιστος. Τούτο δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι μια δύσκολη πραγματικότητα η οποία δεν μου επιτρέπει να παρακολουθήσω όσο θα ήθελα τις εξελίξεις στη ζωγραφική και στα νέα ρεύματα που αναπτύσσονται διεθνώς, και στα οποία «εκπροσωπούν» τη χώρα μας εξαίρετοι έλληνες καλλιτέχνες. Μπορεί βεβαίως, ο χρόνος να μη μας φτάνει ποτέ, αλλά πάντοτε υπάρχει αρκετός για εκείνα που αγαπάμε πραγματικά.