Κ. Υπουργέ, γιατί προχωράτε εκ νέου σε αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα; Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που έχετε εντοπίσει και επιχειρείτε να αντιμετωπίσετε;
Το Νοέμβριο του 2019 προβήκαμε στην άμεση διόρθωση των εξόφθαλμων αστοχιών του νέου Ποινικού Κώδικα προκειμένου να άρουμε τις προφανείς στρεβλώσεις που προκαλούσε στο ποινικό μας δίκαιο η εσπευσμένη ψήφιση των Κωδίκων από την προηγούμενη κυβέρνηση. Για τη συστηματική επεξεργασία των αμφιλεγόμενων ρυθμίσεων που προκαλούσαν το κοινό περί δικαίου αίσθημα συστήσαμε αμέσως τη Διαρκή Επιτροπή για την Παρακολούθηση των αποτελεσμάτων των νέων Κωδίκων προκειμένου να εισηγηθεί τις αναγκαίες τροποποιήσεις. Μετά από 18 μήνες συστηματικής επεξεργασίας των διατάξεων από την επιτροπή και σε συνεργασία με την Ειδική Νομική Υπηρεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης έχει καταρτιστεί ένα άρτιο σχέδιο νόμου με αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις κατά του εγκλήματος κάθε μορφής, όπως τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, το οργανωμένο έγκλημα, τα κοινώς λεγόμενα επικίνδυνα αδικήματα.
Στην ομιλία του στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η δικαιοσύνη θα αποκτήσει «εξειδικευμένους δικαστές και υπαλλήλους που θα αξιολογούνται». Πως σχεδιάζετε να υλοποιήσετε τις εξαγγελίες αυτές;
Σε συνεργασία με την ηγεσία της Δικαιοσύνης υλοποιούμε το επόμενο διάστημα τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στη δικαστική εκπαίδευση από τη σύσταση της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, αναμορφώνοντας συνολικά το πλαίσιο λειτουργίας της. Αλλάζουμε τον τρόπο εισαγωγής των σπουδαστών, διευρύνουμε το πρόγραμμα σπουδών της ΕΣΔΙ, το οποίο θα επεκταθεί σε νέα επιστημονικά πεδία για την αρτιότερη εκπαίδευση των νέων σπουδαστών και επιχειρούμε την καλύτερη σύνδεση της θεωρητικής κατάρτισης με την πρακτική άσκηση των σπουδαστών στα δικαστήρια και τις εισαγγελίες της επικράτειας. Επιπλέον, όπως γνωρίζετε, έχουμε ήδη συστήσει την κατεύθυνση Ειρηνοδικών στην Εθνική Σχολή Δικαστών που αναβαθμίζει συνολικά τον ρόλο των Ειρηνοδικών στην απονομή της Δικαιοσύνης ενώ υλοποιούμε δράσεις επιμόρφωσης για τις σύγχρονες εξελίξεις στο δίκαιο όλων των κλάδων. Στην ίδια κατεύθυνση, εφαρμόζεται ήδη ο νέος Κώδικας Δικαστικών Υπαλλήλων που ψηφίσαμε τον περασμένο Απρίλιο στον οποίο η βαθμολογική εξέλιξη των δικαστικών υπαλλήλων συνδέεται με την εξειδίκευσή τους στα καθήκοντα που επιτελούν και στην επιμόρφωσή τους σε σχετικά πεδία όπως η ψηφιακή δικαιοσύνη.
Άλλωστε, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προάγει σε όλες τις νομοθετικές της πρωτοβουλίες την εξειδίκευση των δικαστών. Σας θυμίζω πως στον ν. 4700/2020 την εκδίκαση διαφορών αναπτυξιακού χαρακτήρα, όπως οι υποθέσεις ενέργειας, τηλεπικοινωνιών και προσωπικών δεδομένων στα νέα Ειδικά Τμήματα των Πρωτοδικείων και Εφετείων Αθήνας και Θεσσαλονίκης θα εκδικάζουν έμπειροι δικαστές, με εξειδικευμένες γνώσεις στα αντίστοιχα επιστημονικά πεδία. Αντίστοιχη πρόβλεψη για την επιμόρφωση δικαστών προβλέφθηκε και ολοκληρώθηκε επιτυχώς και στο νομοσχέδιο 4800/2021 για τις οικογενειακές διαφορές που σχετίζονται με την επιμέλεια τέκνων.
Είστε ικανοποιημένος από το ποσοστό εμβολιασμού στους δικαστές και στους δικαστικούς υπαλλήλους; Σχεδιάζετε αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των δικαστηρίων ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας;
Οι εμβολιασμοί στον χώρο της δικαιοσύνης ακολουθούν τα αντίστοιχα ποσοστά του γενικού πληθυσμού. Κατά την άποψή μου η προάσπιση του Κράτους Δικαίου περνά μέσα από την πλήρη λειτουργία όλων των διαδικασιών της δικαιοσύνης, που με τη σειρά της υπαγορεύει την ανάγκη για καθολικό εμβολιασμό όλων των παραγόντων της δίκης. Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο μας για την πλήρη και απρόσκοπτη επαναλειτουργία της δικαιοσύνης, με τρόπο όμως που δεν διακυβεύεται η δημόσια υγεία στον χώρο των δικαστηρίων. Για τον λόγο αυτό προσαρμόζουμε τις προϋποθέσεις λειτουργίας του συστήματος απονομής δικαίου σε ένα πολύ αυστηρό πρωτόκολλο, το οποίο όμως λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των δικαστηρίων και επιτρέπει τη λειτουργία της δικαιοσύνης.
Η ψηφιοποίηση του κράτους περιλαμβάνει και το Υπουργείο Δικαιοσύνης; Με ποιο τρόπο υλοποιείτε τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό;
Η στρατηγική για την ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης που έχουμε εκπονήσει περιλαμβάνει δύο βασικούς άξονες: Αφενός την επέκταση και αναβάθμιση των υφιστάμενων ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων της δικαιοσύνης και αφετέρου την ανάπτυξη νέων εφαρμογών που διευκολύνουν την καθημερινότητα του δικηγορικού κόσμου και των διαδίκων στις επαφές τους με τις δικαστικές αρχές.
Σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θεσπίζουμε νέες εφαρμογές, όπως το ηλεκτρονικό πιστοποιητικό ποινικού μητρώου, καθιερώνουμε το ενιαίο πιστοποιητικό δικαστικής φερεγγυότητας ως το ένα και μοναδικό πιστοποιητικό φερεγγυότητας για τις συναλλαγές των πολιτών με το δημόσιο, διευρύνουμε τη δυνατότητα έκδοσης ψηφιακών πιστοποιητικών, επεκτείνεται η απομαγνητοφώνηση στα ποινικά δικαστήρια, ενώ το επόμενο διάστημα εγκαινιάζουμε τα ηλεκτρονικά πινάκια στα δικαστήρια, το άυλο ηλεκτρονικό διαζύγιο, και άλλες εφαρμογές για τη διευκόλυνση των πολιτών.
Πότε θα φέρετε στη Βουλή το νομοθέτημα με τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και κατά πόσο πιστεύετε ότι θα επιταχυνθεί πράγματι η απονομή δικαιοσύνης στη χώρα μας;
Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή των Ελλήνων και τις επόμενες ημέρες αρχίζει η επεξεργασία του νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Το Νομοσχέδιο που καταρτίστηκε μετά από επίπονη εργασία της αρμόδιας νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, εισάγει όλες τις αναγκαίες τροποποιήσεις για τη χρήση ψηφιακών εργαλείων στην πολιτική δίκη, αίρει όλες τις υπαρκτές στρεβλώσεις που καθυστερούν την απονομή της δικαιοσύνης στα πολιτικά δικαστήρια και εισάγει τον επιτυχημένο θεσμό της πιλοτικής δίκης στον Άρειο Πάγο.
Ποια είναι η εικόνα που έχετε σχετικά με τα πλαστά πιστοποιητικά εμβολιασμού; Είναι εκτεταμένο το φαινόμενο; Αντιμετωπίζεται επαρκώς;
Δεν υπάρχουν ενδείξεις για ένα εκτεταμένο φαινόμενο έκδοσης και χρήσης πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμών. Άλλωστε, αν υπήρχαν τέτοια στοιχεία, είμαι βέβαιος πως θα είχαν παρέμβει οι αρμόδιοι εισαγγελικοί λειτουργοί, οι οποίοι, μετά τις πρόσφατες νομοθετικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης, διαθέτουν ένα ισχυροποιημένο οπλοστάσιο για την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων σε όσους υγειονομικούς πατούν τον όρκο τους, εκδίδοντας πλαστά πιστοποιητικά. Ήδη, για όσες –ευτυχώς ελάχιστες- περιπτώσεις έκδοσης πλαστών πιστοποιητικών αποκαλύφθηκαν οι αρμόδιες εισαγγελικές αρχές κίνησαν αμελλητί τη διαδικασία άσκησης ποινικής δίωξης εναντίον των υπαιτίων προσώπων, ενώ με παραγγελία του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου εισαγγελείς μεταβαίνουν στα Εμβολιαστικά Κέντρα της περιφέρειάς τους για να γνωρίζουν εκ των προτέρων τον τρόπο και τα στάδια της διαδικασίας καταχώρισης των εμβολιασμών, τις εγγυήσεις αξιοπιστίας του συστήματος και τις ασφαλιστικές δικλείδες που αποθαρρύνουν τους επίδοξους δράστες ύποπτων ενεργειών.
Ο πολυισοβίτης Δημήτρης Κουφοντίνας κατέθεσε αίτηση αποφυλάκισης, ενώ προσέφυγε και στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο κατά της μεταγωγής του. Πως αξιολογείτε την υπόθεση αυτή;
Τα αιτήματα του καταδικασμένου σε 11 φορές ισόβια για τις στυγερές δολοφονίες της «17 Νοέμβρη» τόσο για τη μεταγωγή του όσο και την υφ’όρο απόλυσή του εκκρεμούν ενώπιον των αρμοδίων δικαστικών οργάνων. Εκείνα και μόνον εκείνα θα αποφανθούν αν πληροί τις προϋποθέσεις που οι νόμοι ορίζουν.
Πάντως αυτό που μπορώ να διαβεβαιώσω είναι ότι με γνώμονα την εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών καταρτίσαμε με την πολύτιμη συνεισφορά της Διαρκούς Επιτροπής Παρακολούθησης των αποτελεσμάτων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ένα πλέγμα διατάξεων για την αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου για την υφ’όρο απόλυση κρατουμένων και αναβαθμίζεται ο ρόλος του δικαστικού συμβουλίου που λαμβάνει τις σχετικές αποφάσεις.
