Σε δημόσια διαβούλευση μέχρι και την 15η Νοεμβρίου 2022 τέθηκε το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, υπό τον τίτλο: «Επιλογή, κατάρτιση και επιμόρφωση των δικαστικών υπαλλήλων στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών – Τροποποιήσεις στον ν. 4871/2021».
Με γνώμονα ότι, οι δικαστικοί υπάλληλοι αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία κρατικών υπαλλήλων με ιδιαίτερη συνταγματική κατοχύρωση και έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της ταχείας και αποτελεσματικής απονομής της Δικαιοσύνης, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχωρά σε μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το δικαιοδοτικό μας σύστημα θα διαθέτει επαρκή αριθμό καταρτισμένων και αποτελεσματικών δικαστικών υπαλλήλων.
Για το λόγο αυτό με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου προβλέπεται η επιλογή, η κατάρτιση και η επιμόρφωσή τους να γίνεται από ένα εξειδικευμένο όργανο.
Η αρμοδιότητα αυτή ανατίθεται στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών (ΕΣΔι), η οποία χάρη στην εμπειρία περίπου 30 ετών στην επιλογή, εκπαίδευση και επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών αλλά και στην ενίσχυσή της με επιπλέον προσωπικό, εγκαταστάσεις και πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, αναμένεται να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στην νέα της αρμοδιότητα.
Με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου:
Α) Επιχειρείται η ταχύτερη στελέχωση των δικαστηρίων από δικαστικούς υπαλλήλους: Στην παρούσα φάση η αναλογία δικαστών/δικαστικών υπαλλήλων είναι 1/1, ενώ το επιθυμητό με βάση τις συστάσεις της Επιτροπής για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEPEJ) και τη διεθνή εμπειρία είναι 1/3. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η αναλογία, θα πρέπει η διαδικασία πρόσληψης των δικαστικών υπαλλήλων να είναι ευέλικτη (απαλλαγμένη από τις διαδικαστικές αγκυλώσεις του ΑΣΕΠ) και να ανταποκρίνεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε προκηρυσσόμενης θέσης δικαστικού υπαλλήλου, κάτι το οποίο μπορεί να υλοποιηθεί μόνο από έναν εξειδικευμένο φορέα, όπως η ΕΣΔι,
και
Β) Καθιερώνεται η εισαγωγική εκπαίδευση και δια βίου επιμόρφωση των δικαστικών υπαλλήλων: Σήμερα οι δικαστικοί υπάλληλοι αναλαμβάνουν καθήκοντα χωρίς καμία απολύτως εκπαίδευση, η δε επιμόρφωσή τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη και δεν αφορά τα ειδικά καθήκοντα τους και την διαχείριση των ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων των δικαστηρίων. Υπάρχει, συνεπώς, άμεση ανάγκη για ουσιαστική και εξειδικευμένη εκπαίδευση και επιμόρφωση των δικαστικών υπαλλήλων προκειμένου να ασκήσουν αποτελεσματικά καθήκοντά τους. Ενόψει των ανωτέρω, η ΕΣΔι θα παρέχει την αρχική εκπαίδευση και την πρακτική άσκηση των μελλοντικών δικαστικών υπαλλήλων καθώς και τη διαρκή επιμόρφωση των υπηρετούντων δικαστικών υπαλλήλων.
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ
Διοίκηση της ΕΣΔΙ
Η ΕΣΔι συνεχίζει να διοικείται από το Δ.Σ. του οποίου η σύνθεση τροποποιείται έτσι ώστε να εκπροσωπούνται οι δικαστικοί υπάλληλοι όταν αυτό αποφασίζει για ζητήματα που τους αφορούν. Κύριο εκτελεστικό όργανο της ΕΣΔι παραμένει ο Γενικός Διευθυντής που επικουρείται στα ζητήματα που αφορούν τους δικαστικούς υπαλλήλους από τον Διευθυντή Κατάρτισης και Επιμόρφωσης Δικαστικών Υπαλλήλων. Ο τελευταίος είναι ανώτατος δικαστικός λειτουργός και ορίζεται με τριετή θητεία πλήρους απασχόλησης.
Εισαγωγή στη Σχολή
Κάθε χρόνο θα προκηρύσσονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης θέσεις υποψηφίων δικαστικών υπάλληλων προκειμένου να καλυφθούν τα κενά που έχουν δημιουργηθεί κατά το προηγούμενο έτος.
Επιτροπή Διαγωνισμού
Θα απαρτίζεται από ανώτατους και ανώτερους δικαστές, προϊσταμένους γραμματειών μεγάλων δικαστηρίων και μέλη ΔΕΠ.
Προσόντα Υποψηφίων
Τα προσόντα θα καθορίζονται ανάλογα με τις προκηρυσσόμενες θέσεις: ΔΕ, ΤΕ ή ΠΕ.
Διαγωνισμός
Ο διαγωνισμός θα περιλαμβάνει τρεις γραπτές εξετάσεις α) σε θέμα γενικής παιδείας, β) σε θέμα σχετικό με την οργάνωση και λειτουργία δικαστηρίων και εισαγγελιών που περιλαμβάνει στοιχεία του Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων και του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και γ) σε θέμα δικαίου, ιδίως συνταγματικού και δικονομικού καθώς και μια προφορική δοκιμασία.
Αρχική εκπαίδευση
Η αρχική εκπαίδευση θα διαρκεί 6 μήνες και θα αποσκοπεί στην προετοιμασία μελλοντικών δικαστικών υπαλλήλων για να ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Κατά τη διάρκεια της φοίτησης καταβάλλεται στους εκπαιδευόμενους το σύνολο των μελλοντικών αποδοχών τους.
Ολοκλήρωση της εκπαίδευσης και διορισμός
Μετά το τέλος της θεωρητικής εκπαίδευσης και της πρακτικής άσκησης, οι εκπαιδευόμενοι κατατάσσονται με βάση τον συνδυασμό τριών βαθμών: τον βαθμό του εισαγωγικού διαγωνισμού, τον βαθμό της εκπαίδευσης και τον βαθμό της άσκησης. Η επιλογή του δικαστηρίου ή της εισαγγελίας διορισμού θα γίνεται με βάση αυτή τη σειρά κατάταξης.
Επιμόρφωση
Η ΕΣΔΙ θα παρέχει συνεχιζόμενη κατάρτιση σε όλους τους δικαστικούς υπαλλήλους τόσο στην έδρα της όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, κυρίως, σε ειδικά και επίκαιρα ζητήματα που αφορούν τα ιδιαίτερα καθήκοντα των δικαστικών υπαλλήλων καθώς και σε νέες ψηφιακές δεξιότητες. Όλες οι επιμορφωτικές δράσεις μπορούν να οργανώνονται από την ΕΣΔΙ είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με το ΕΚΔΔΑ και άλλους φορείς.
Διεθνής διάσταση της Σχολής
Η ΕΣΔΙ θα υποδέχεται δικαστικούς υπαλλήλους από χώρες τους εξωτερικού είτε για να διδάξουν στους εκπαιδευόμενους και στους επιμορφούμενους δικαστικούς υπαλλήλους είτε για να καταρτιστούν αυτοί στην ΕΣΔΙ.