Συμμετοχή του Υπουργείου Δικαιοσύνης στο διακρατικό Πρόγραμμα JUST CLOSER της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Ο σεβασμός και η προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, και η προαγωγή φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης συνιστούν προτεραιότητα και καθήκον της Πολιτείας.

Ανάμεσα στις δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στήριξη συστημάτων απονομής δικαιοσύνης, που σέβονται τα δικαιώματα και τις ανάγκες των παιδιών, και για την προσαρμογή των δικαστικών συστημάτων στις ανάγκες των παιδιών συγκαταλέγεται η θέσπιση της Οδηγίας 2016/800/ΕΕ σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για τα παιδιά που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, η οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με τον ν. 4689/2020. Σκοπός της εν λόγω οδηγίας είναι η θέσπιση δικονομικών εγγυήσεων που α) θα εξασφαλίζουν ότι τα παιδιά, δηλαδή άτομα κάτω των 18 ετών, που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, είναι ικανά να κατανοούν και να παρακολουθούν την εν λόγω διαδικασία και να ασκούν το δικαίωμά τους σε δίκαιη δίκη, β) θα προλαμβάνουν την υποτροπή των παιδιών και γ) θα προωθούν την κοινωνική τους ένταξη.

Το πρόγραμμα JUST CLOSER («Justice Closer to children and their families» με τον διακριτικό τίτλο «JUST Closer», με υπό στοιχεία 101056657 - JUST Closer - JUST-2021-JACC), το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επικεντρώνεται στην πρακτική εφαρμογή της Οδηγίας 2016/800/ΕΕ και στοχεύει στην ενίσχυση του σεβασμού των δικονομικών δικαιωμάτων των παιδιών και των νέων που, εμπλέκονται σε ποινικές διαδικασίες ως ύποπτοι ή κατηγορούμενοι, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις και τις προτάσεις τους και προωθώντας την ενεργό συμμετοχή τους, ενισχύοντας, παράλληλα τις δεξιότητες των επαγγελματιών που εργάζονται με και για παιδιά.

Το consortium αποτελείται από έξι (6) εταίρους, προερχόμενους από τέσσερεις (4) χώρες της Ε.Ε. : Ελλάδα – Υπουργείο Δικαιοσύνης, Ιταλία – Defense for Children (DCI) και Πανεπιστήμιο της Γένοβας, Ολλανδία – ΜΚΟ Young in Prison και Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, Ισπανία – Πανεπιστήμιο της Βαλένθια.

Στην Ελλάδα, για την υλοποίηση του προγράμματος, συγκροτήθηκε Ομάδα Εργασίας με την αριθμ. 340/19.09.2022 απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης (ΦΕΚ 881/Υ.Ο.Δ.Δ. /202210).

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πέντε (5 ) Πακέτα Εργασιών και η διάρκειά του είναι διετής (Ιούλιος 2022 - Ιούνιος 2024):

1ο Πακέτο Εργασιών: Συνολικός συντονισμός και διαχείριση του έργου

2ο Πακέτο Εργασιών: Σύσταση ομάδας Young Trainers and Advisors (ομάδα YT&A) στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ολλανδία (ομάδα YT&A) η οποία θα συμμετάσχει ενεργά σε δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων, έρευνας και υποστήριξης συνομηλίκων, εργαστήριο ανταλλαγής για μεθοδολογία, συμμετοχική αξιολόγηση αναγκών από ομάδα YT&A, podcast με απόψεις νέων.

3ο Πακέτο Εργασιών: Εκπαίδευση επαγγελματιών που εργάζονται με τα παιδιά και για τα παιδιά, σύσταση Ομάδας Πρεσβευτών, βίντεο/podcast, διαδικτυακή διακρατική ανταλλαγή.

4ο Πακέτο Εργασιών: Εκπόνηση Ευρωπαϊκής Έκθεσης και Οδηγού Καλών Πρακτικών για την Οδηγία 2016/800/ΕΕ (που περιέχει το Έγγραφο Δικαιωμάτων), Οργάνωση τελικού Διακρατικού Σεμιναρίου.

5ο Πακέτο Εργασιών: Εκπόνηση αναλυτικών εθνικών εκθέσεων για την εφαρμογή της Οδηγίας 2016/800/ΕΕ στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία και το Βέλγιο, διοργάνωση ακαδημαϊκού σεμιναρίου στην Ιταλία, την Ολλανδία και την Ισπανία.

Η ομάδα νέων YT&A κάθε χώρας - εταίρου, αφού εκπαιδεύτηκε κατάλληλα, πραγματοποίησε μια σειρά διαβουλεύσεων με ομάδα παιδιών, που εξακολουθούν εμπλέκονται σε ποινικές διαδικασίες, με σκοπό την συγκέντρωση των απόψεων, των εμπειριών και των προτάσεών τους σχετικά με την εφαρμογή της Οδηγίας 2016/800/ΕΕ, έχοντας ως αφετηρία των συζητήσεων τις βασικές αρχές της φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης.

Τα αποτελέσματα συγκεντρώθηκαν στην Συλλογική Έκθεση Ιταλίας, Ολλανδίας και Ελλάδας, η οποία είναι διαθέσιμη στα αγγλικά. Η Έκθεση της Ελλάδας διατίθεται και στα ελληνικά.