Γιώργος Κώτσηρας
Υφυπουργός Δικαιοσύνης, Βουλευτής Δυτικής Αττικής ΝΔ
Η προστασία των ανηλίκων σταθερός γνώμονας του κυβερνητικού σχεδιασμού
Η προστασία της ανηλικότητας αδιαμφισβήτητα αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης γίνεται μια συστηματική και συνεκτική προσπάθεια προς την κατεύθυνση της περαιτέρω ενίσχυσης των δικαιωμάτων των παιδιών.
Στο πλαίσιο αυτό, κεντρική πρωτοβουλία αποτελεί το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το οποίο υιοθετήθηκε το 2021 και έχει- μεταξύ άλλων- άξονα προτεραιότητας μια φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη. Την υιοθέτηση του πρώτου Εθνικού Σχεδίου χαιρέτησε η Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα του Παιδιού, με την πρόοδο της Ελλάδας να αποτυπώνεται και στο EU Justice Scoreboard 2022, όπου η χώρα μας βρίσκεται για πρώτη φορά στις πρώτες θέσεις της ΕΕ στους δείκτες της φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης.
Στην κατεύθυνση της απόλυτης και αποτελεσματικής προστασίας των ανηλίκων προσανατολίστηκαν και οι πρόσφατες τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Βασική καινοτομία αποτελεί η προσθήκη στην διάταξη του βιασμού, ειδικής περίπτωσης τέλεσης του αδικήματος σε βάρος ανηλίκου με μοναδική προβλεπόμενη ποινή την ισόβια κάθειρξη. Παράλληλα, επήλθε αυστηροποίηση του ποινικού πλαισίου μέσω της τυποποίησης ως κακουργημάτων αδικημάτων, όπως η αποπλάνηση ανηλίκων και η αιμομιξία. Επιπλέον, προβλέπεται αυτεπάγγελτη δίωξη των αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας όταν στρέφονται σε βάρος ανηλίκων, καθώς και η δυνατότητα της κατ’ απόλυτη προτεραιότητα εκδίκασης των υποθέσεων που αφορούν εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. Πρόσφατα, μάλιστα, θεσπίστηκε για πρώτη φορά διάταξη για την εκδικητική πορνογραφία (revenge porn) με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των ανήλικων θυμάτων. Προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των δικαιωμάτων τους και την αποφυγή της δευτερογενούς θυματοποίησης ξεκίνησε η λειτουργία του «Σπιτιού του Παιδιού», όπου η ακρόαση των παιδιών πραγματοποιείται σε ειδικό και φιλικό προς αυτά περιβάλλον.
Παράλληλα, η Ελλάδα ενισχύει την εξωστρέφειά της λαμβάνοντας μέρος σε διεθνείς πρωτοβουλίες. Συγκεκριμένα, για την ενίσχυση της συμμετοχής των παιδιών στην λήψη αποφάσεων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμμετείχε στη «Διαβούλευση με παιδιά στη διαδικασία οικοδόμησης ενός νέου Συμβουλίου της Ευρώπης με θέμα: Στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού (2022-2027)» και συνδιαμόρφωσε τη Στρατηγική του Συμβουλίου της Ευρώπης στο πεδίο της φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης. Επιπλέον, στο πλαίσιο της «Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης» το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανέδειξε τη σημασία της προστασίας των δικαιωμάτων των ανηλίκων, κάτι που αποτυπώθηκε και στα τελικά συμπεράσματα της διαδικασίας.
Σύντομα, επίσης, θα εκκινήσει και η υλοποίηση δύο συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Το πρώτο αφορά στην ανάπτυξη πρωτοκόλλων και οδηγών για την περαιτέρω προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης και το δεύτερο στον σχεδιασμό και υλοποίηση επιμορφωτικών προγραμμάτων και δράσεων για την επαφή και γνωριμία μαθητών με τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και την ανάπτυξη του σεβασμού για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες.
Τέλος, στο πλαίσιο της εποικοδομητικής συνεργασίας με την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, εντός του 2022 υλοποιήθηκαν διεπιστημονικά σεμινάρια για τη φιλική στα παιδιά δικαιοσύνη και τα δικαιώματα των παιδιών, ενώ στο νέο νομικό πλαίσιο για την Ε.Σ.Δι προβλέπονται για πρώτη φορά υποχρεωτικά επιμορφωτικά σεμινάρια για τα παραπάνω αντικείμενα.
Δεδομένου ότι η προστασία της ανηλικότητας αποτελεί ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική προτεραιότητα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των διεθνών εξελίξεων θωρακίζοντας έτι περαιτέρω τα δικαιώματα των παιδιών μέσω συνεκτικών πολιτικών και δράσεων.
