Χαιρετισμό Υφυπουργού Δικαιοσύνης

Η κατοχύρωση των δικαιωμάτων των παιδιών και η προστασία της ανηλικότητας αποτελούν προτεραιότητες για το Υπουργείο Δικαιοσύνης, κάτι που αποτυπώνεται και στις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των παιδιών.

Συγκεκριμένα, ολοκληρώθηκε η σύνταξη και εκκίνησε η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το οποίο αφορά την περίοδο 2021-2023 και αποτελεί μία ολοκληρωμένη οριζόντια στρατηγική για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού και έχει άξονες προτεραιότητας μεταξύ άλλων και μία δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά.

Την ίδια στιγμή, μέσω των πρόσφατων τροποποιήσεων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν.4855/2021), παρέχεται επιπρόσθετη προστασία στα θύματα εγκληματικών πράξεων και ιδίως στα πλέον ευάλωτα από αυτά όπως τα ανήλικα θύματα. Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα της κατά προτεραιότητα διεξαγωγής  της κύριας ανάκρισης  και εισαγωγής τέτοιων υποθέσεων στο ακροατήριο. Οι ανωτέρω προβλέψεις εφαρμοζόμενες συνδυαστικά με την  διαφοροποίηση στην ποινική αντιμετώπιση του  καταδικασθέντος σε αδικήματα τέτοιας φύσεως συμβάλλουν στην αποτελεσματική προστασία των θυμάτων και ειδικότερα των ανηλίκων.

Με ενέργειες, συνεχείς παρεμβάσεις, πρωτοβουλίες και διαρκή συνεργασία με άλλους φορείς αντιμετωπίστηκαν οι πρακτικές δυσχέρειες και το Αυτοτελές Γραφείο Προστασίας Ανήλικων Θυμάτων (θεσμός «Σπίτια του Παιδιού») της Αθήνας λειτουργεί πλέον με αποτελεσματικότητα και οργανωτική επάρκεια με σκοπό την ενίσχυση των δικαιωμάτων των παιδιών με βάση τις αρχές της φιλικής στα παιδιά δικαιοσύνης. Είναι ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος στον οποίο λαμβάνει χώρα παρουσία ειδικά εκπαιδευμένου παιδοψυχολόγου ή παιδοψυχιάτρου η εξέταση ως μάρτυρα του ανήλικου θύματος σε ιδιαιτέρως ειδεχθή εγκλήματα όπως τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας.

Παράλληλα, στην αλλαγή του νομικού πλαισίου για την Εθνική Σχολή Δικαστικών λειτουργών (ν. 4871/2021 «Μεταρρυθμίσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών») συμπεριλήφθηκαν στο θεματολόγιο προγραμμάτων υποχρεωτικής επιμόρφωσης των δικαστικών λειτουργών οι αρχές της φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης. Τα σεμινάρια αυτά είναι υποχρεωτικά και για πρώτη φορά οι αρχές της φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης αποτελούν κομμάτι της πάγιας επιμόρφωσης των δικαστικών λειτουργών.

Επίσης, το Υπουργείο ανέλαβε πρωτοβουλίες σε συνεργασία με την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών για την υλοποίηση εντός του 2022 διεπιστημονικών σεμιναρίων για τη φιλική στα παιδιά δικαιοσύνη και τα δικαιώματα των παιδιών θυμάτων εγκληματικών πράξεων  που θα βασίζονται στις κατευθυντήριες οδηγίες του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.

Επιπλέον, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμμετείχε στην αναληφθείσα από το Συμβούλιο της Ευρώπης πρωτοβουλία με θέμα «Διαβούλευση με παιδιά  στη διαδικασία οικοδόμησης ενός νέου Συμβουλίου της Ευρώπης με θέμα :Στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού (2022-2027)» στο πλαίσιο της οποίας παιδιά από την Ελλάδα προσέθεσαν τη δική τους οπτική και πρότειναν λύσεις με στόχο, μέσα από τη διαδικασία αυτή, να αντικατοπτριστούν στη Στρατηγική του Συμβουλίου οι πραγματικές ανάγκες και προσδοκίες τους. Η συνεισφορά της χώρας μας εστίασε στις εμπειρίες, τις απόψεις και τις ιδέες των παιδιών σε σχέση με την ποινική δικαιοσύνη των ανηλίκων. Αναφορικά με την επιλογή των παιδιών, αξίζει να σημειωθεί πως επελέγησαν παιδιά λαμβάνοντας υπόψη εκείνα τα κριτήρια που θα οδηγούσαν στη συγκρότηση ισορροπημένων ομάδων διαβούλευσης παιδιών (πχ. εξασφάλιση ισορροπίας μεταξύ των φύλων και εκπροσώπηση διαφόρων κατηγοριών παιδιών, όπως παιδιά με αναπηρίες ή παιδιά που βιώνουν διακρίσεις). Με αυτόν τον τρόπο, η διαδικασία διαβούλευσης για τα παιδιά στοχεύει στο να αντικατοπτρίσει τις πραγματικές ανάγκες και προσδοκίες της νέας στρατηγικής, ενημερώνοντας και καθοδηγώντας έτσι το Συμβούλιο Υπουργών.

Επιπρόσθετα, αναλάβαμε πρωτοβουλίες για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. ο οποίος κατοχυρώνει στο άρθρο 24 την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. Ακόμη, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας προσθέσαμε στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων ύλη σχετική με τα ανθρώπινα δικαιώματα με έμφαση στα δικαιώματα του παιδιού.  

Τα παραπάνω αποτελούν ένα μικρό μόνο μέρος της δραστηριότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την προστασία των Δικαιωμάτων των Παιδιών. Σε στενή συνεργασία με συναρμόδιους φορείς και την Κοινωνία των Πολιτών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα συνεχίσει να υλοποιεί έργα και δράσεις που καθιστούν το σύστημα απονομής δικαιοσύνης πιο προσιτό για τα παιδιά και κατάλληλο για τις ανάγκες τους.

Γιώργος Κώτσηρας

Υφυπουργός Δικαιοσύνης